Foto door form PxHere
Kort geleden kreeg ik van iemand de tip om een blog te lezen van A-typist over ‘rejection sensitive dysphoria’ (RSD) bij mensen met autisme. Het gaat hier over de afwijzing die je na uitblijven van een reactie van de ander kunt ervaren waardoor je in een negatieve stemming komt te zitten. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je geen reactie krijgt op een mailtje of een whatsapp-bericht.
Het heeft een naam …
Dit gevoel overvalt mij zo ongelofelijk vaak en ik voelde dan ook een grote opluchting om te lezen dat dit beestje een naam heeft. Wel een moeilijke en een moeilijk te vertalen naam, maar toch. Ik kan dat gevoel en de betekenis die ik daaraan pleeg te geven, nu beter parkeren en daardoor hanteren.
… en het draait weer allemaal om het innerlijk kompas …
Het gaat eigenlijk om het missen van gezien worden, erkenning en/of bevestiging krijgen. En dat is dus weer het oude liedje: wie ben ik zonder bevestiging van anderen? Ik kan door zoiets heel snel in een negatieve spiraal vervallen, dat gaat soms echt heel ver bij mij (zie je wel: “ik ben niets waard, ik ben mislukt”, enz.).
… en dat slaat soms alle kanten uit.
Maar even zo makkelijk kan ik weer opveren als ik iets leuks meemaak waardoor ik me weer gewaardeerd voel en ben er dan weer even helemaal van overtuigd dat ik gewoon ‘okay’ ben. Niks mis mee. Maar ik moet uitkijken dat ik dan niet omschakel naar het tegengestelde, een soort hyper-stemming van ik kan de hele wereld aan. Dan wil ik nogal eens overmoedige stappen zetten (alleen sociale hoor … dit ter geruststelling). Totdat …
Overdosis aandacht
Ik loop tegen iets vergelijkbaars aan als ik bij vrienden ben geweest en daarna heel huiverig ben om te snel daarna weer contact met ze te zoeken, alsof ik door het samen-zijn al een overdosis Mikkiko van ze heb gevraagd. Dat is weer zo’n mij kenmerkende negatieve overtuiging (‘gif-zin’), nl. dat ik niet teveel aandacht moet vragen. Herkenbaar uit mijn jeugd. Ik had het zelfs in het contact met mijn zus – met wie ik toch door de bank genomen een fijne relatie ervaarde – als ik daar een weekend was geweest, was het wel weer even ‘klaar’. Ik heb dat altijd zo gevoeld, maar realiseer ik me achteraf, nooit bij haar getoetst.
Vergeten … een agenda nodig?
Ik heb ook vaak dat ik me achteraf realiseer dat ik nog iets had willen bespreken of zo. En dat komt dan doordat in de situatie zelf je bezig bent met de oprispingen van dat moment of die periode, waardoor de dingen die je thuis al hebt bedacht totaal naar de achtergrond verdwijnen. Ik heb dat vaak, zowel bij korte als bij lange contacten. Heb er wel eens over gedacht (maar nooit gedaan) om een soort agenda aan te leggen met onderwerpen die ik met bepaalde mensen zou willen bespreken (ze komen vrijwel dagelijks langs hoor, variërend van een tv-fragment tot een boek of een ervaring hier in het dorp). Ik wil eigenlijk alles bespreken. Doe dat ook vaak in mijn ‘inner speech’. Dat ben ik mij zeer bewust, realiseer me dat dan ook en moet er ook wel om glimlachen. Hoe doen anderen dat eigenlijk? Of doen ze dat gewoon niet?
Zelfbevestigend gedrag in een foute spiraal
Ik ga me – bij uitblijven van een reactie – naar die negatieve overtuiging gedragen en houd dus afstand terwijl ik dat liever anders deed. Daar is ook zo’n mooie Engelse term voor: ‘self fullfilling prophecy’, het je gedragen naar de verwachting of invulling van de afwijzing door de ander waardoor de overtuiging bevestigd lijkt te worden. Als een reactie op een bericht of actie van mijn kant uitblijft, dan voel ik me inderdaad snel afgewezen. Ik ontwikkel dan de overtuiging dat de ander mij afwijst en als verdedigingsmechanisme neem ik zelf dan maar afstand. Of ik ga heel uitgebreid beredeneren wat ik wel of niet (nog) zal delen met die ander. Als je niet uitkijkt, wordt de relatie dan heel afstandelijk en geeft echt reden tot verwijdering.
Coping of camouflage?
Het is dus een voorbeeld van een inadequate copingstrategie, eentje van negatieve camouflage (van het gevoel van afwijzing). Deze gedragsketen heeft dus een naam, de afkorting RSD. Goed om te weten en goed om me te realiseren dat ik terughoudend moet zijn met het invullen van een (heel vaak onjuiste) verklaring voor het uitblijven van een reactie. Er kunnen zoveel verklaringen voor zijn.. Heel negatief geduid: ‘De wereld draait niet om jou, Mikkiko!’. Natuurlijk weet ik dat en ik kan ook heel veel scenario’s bedenken waarom or waardoor een ander niet (snel) op jou reageert … maar toch, ik moet dat wel bedenken! En het helpt mij altijd als dat duidelijk wordt gemaakt (en dan vervliegt mijn negatieve invulling onmiddellijk). Dan voel ik mij serieus genomen, ofzo. Autistisch trekje?
Maar het komt allemaal weer op hetzelfde neer: het vertrouwen in jezelf, in je intenties. En in de motieven van een ander. Laat de (uitgebleven) reactie van een ander bij die ander, vertrouw op wat je samen hebt en hecht er niet meer betekenis aan dan dat mensen nu eenmaal verschillend zijn. En soms is dat leuk, soms ook niet. Soms valt het allemaal achteraf best mee met die verwijdering…. (of bestaat die gewoon niet). Maar daarvoor heb je weer een antenne nodig die ook nog wel eens wil haperen. Daarover een andere keer maar weer.