Muurtje bouwen
Het is belangrijk om me te realiseren dat ik vrijwel onmiddellijk in de emotie schiet na een onwelgevallige gebeurtenis. Zo van ‘zie je wel, ik ben niet … (vul maar in).
Eigenlijk gaat het om de bevestiging van het antwoord NEE als ik me afvraag of ik wel leuk genoeg gevonden word: natuurlijk niet, je hoort er ook niet bij (of zoiets)…
Door die zelf bedachte overtuiging schiet ik dus in die put (de gong). In de psychologie noemen ze dit ‘self fulfilling prophecy’. Ik zoek naar een bevestiging dat ik NIET leuk gevonden word en zeg dan, zie je wel?
Wat ik zou moeten doen, is de situatie uitschrijven in feiten en gedachten en dan verschillende scenario’s langs lopen. Misschien dat ik daardoor of daarmee enkele bouwstenen kan vinden om een muurtje te ontwikkelen tegen die negatieve spiraal van gedachten en emoties. Dat muurtje zal nooit van stevig cement voorzien worden; ik moet dat blijven doen. Maar belangrijk bij deze exercitie is dat ik de situaties van ‘zie je wel’ eerder herken en doorzie. En er dus beter mee leer omgaan.
Ik moet nog wat verder gaan in het doorgronden van de ‘rationele’ gedachten over mijn belevenissen in plaats van de nadruk leggen op de ‘emotionele’ overwegingen. Die plegen als een ‘Barbapapa’ onmiddellijk de gehele ruimte in te nemen. Herkenbaar.
Deze spiraal moet ik proberen te doorbreken door uitvoerig (bijv. door ze uit te schrijven) stil te staan bij alternatieve verklaringen voor mijn stemmingswisselingen. Ik gaf toe dat ik wel aan het beschrijven van situaties was, maar nog niet zo gedisciplineerd. Ga ik proberen. Eerst is dat niet ‘leuk’, want ik moet dan door een soort gewenning heen waden. Maar het wordt leuker naarmate ik er verder mee kom.
Ik kan knap dwingend zijn in mijn behoefte aan bevestiging door anderen. Ik moet me daarvan proberen te bevrijden: als ik het niet probeer met kleine stapjes dan blijf ik in die dwingende spiraal zitten waarin ik een zwaar appel doe op mijn omgeving om het van mij over te nemen. Dat dwingende moet eraf: het is een meevaller als dat gebeurt, dat geldt voor iedereen. Het is de slagroom op de taart…
Wat ik zou moeten doen is net als zegeltjes plakken: elke keer een klein stapje. Elke meevaller, waarover ik tevreden ben, opplakken. Nico stelde eerst voor om dit gewoon te doen met AH-zegeltjes tot het boekje vol is: dan krijg ik een beloning. Maar ik stelde voor om mentale zegeltjes te plakken. Ook goed. Ik ontwerp straks een format daarvoor.
Nico vroeg, nadat ik mijn verslag van vorige keer had voorgedragen, of ik op de gebeurtenissen geregeld de driehoekjesmethode loslaat? Ehh, nee, dus. Dat moet ik er in zien te slijpen! Desnoods via een tatoeage op mijn hand!
Eigenlijk is dit een heel belangrijke kern van mijn therapie: het consequent verbinden van feitelijke gebeurtenissen met gevoelens en deze herleiden tot voorafgaande gedachten, het toetsen daarvan en vervolgens onder ogen zien wat er precies gebeurt. Dat ‘zit er nog steeds niet in’.
Ik gaf toe dat ik daartoe vaak de discipline niet kan opbrengen of dat ik verzand in gevoelens waardoor ik word afgeleid van waar ik probeer mee bezig te zijn.
Ik moet er dus nog veel harder aan werken.
Ik heb veel hinder van heel vroege emoties in familieverband. Dat ik me mislukt voel (gedachten op waarheid getoetst?), minder voel (idem), enz. Het lijkt alsof ik, als zij desgevraagd al aangeven waarin ik wel geslaagd ben, direct de wisser pak en die boodschap weer wis.
Maar ik heb het lef niet om te toetsen of dit klopt. Ik houd zoiets liever onder de pet omdat ik bang ben dat er een echte afwijzing volgt: vroeger werd er gezegd dat ik mij altijd miskend voelde en een minderwaardigheidscomplex had. En dat was toen een oordeel, maar geen begrip.
Voorbeeld:
Mijn broer en schoonzus bij mijn zus en zwager (= oud & nieuw). Broer had vandaag een belangrijk en spannend gesprek met een specialist. Afgesproken was dat hij mij daarover zou inlichten.
Deed hij niet tot ca 6 uur ik hem n appje heb gestuurd: ‘vergeet je me niet? Doe je het wel nog vanavond?’. Hij belde toen: er was weinig te melden. O.a. vertelde hij dat hij dat aan het begin van die middag al wist.
Gedachte: zie je wel, hij vond het niet de moeite waard om mij ook even in te lichten. Ik heb me eerst netjes gedragen om risico’s te vermijden, maar later werd ik woedend. Toen heb ik diverse appjes opgesteld, maar er geen van verstuurd.
Totdat ik – na een half uur woede en tranen – me realiseerde dat ik moest nagaan welke gedachten deze gevoelens oproepen. De gifzin die vrijwel altijd klaarligt: zie je wel, dat ik niet meetel en dat ik binnen de familie maar een voetnoot ben.
Verzak gelijk weer in nieuwe ‘foute’ driehoekjes waarbij ik me ook verschuil achter vriendelijk blijven: dat ik het niet helemaal moet verpesten, hun gezellig samenzijn nu niet moet verstoren. Bovendien heb ik (gelukkig..) eten opstaan….
Heb ik die gedachten op waarheid getoetst? Nee. Totdat ik daar het antwoord op heb moet ik stoppen met me opwinden en verdrietig voelen. Ik moet alleen heel veel moeite doen om die toetsing uit te voeren.
Profiteren van cognitieve gedragstherapie bij ASS is wel topsport…
Ik blijf maar piekeren. Het lijkt soms wel een poosje goed te gaan, maar ik heb de neiging om alles waardoor ik mij lullig voel maar in te slikken en het vooral niet te laten zien. Dan loop ik risico op echte afwijzing. Maar ik heb er verdomd veel verdriet van. En dat maakt eenzaam. Ik ben altijd al zo geweest.
Had het in Leiden ook en vandaag realiseerde ik mij dat ik door te verhuizen gewoon heb geprobeerd om de eenzaamheid in Leiden te ontvluchten. En hier loop ik er keihard opnieuw tegenaan.
Ik kan toch niet blijven zeuren om bevestiging dat ik wel de moeite waard ben? Die ontkenning zit in mezelf: ik voel me alsof ik bijna de enige die geen normale partner heeft kunnen vinden, laat staan een gezin stichten. Mislukt, dus. De halve wereld om mij heeft dat wel voor elkaar. Ik ben ‘dus’ niet de moeite waard?
Hier in Drenthe, maar ook na mijn pensioen in Leiden, krijg ik het ook weer niet voor elkaar om mijn kwaliteiten te laten zien. Waar zitten die in godsnaam? Mijn vriendin hier zegt dat ze respect heeft voor mijn kwaliteiten, zoals analytisch denken (ze ergert zich er vaak aan, lekker respect is dat).