Wat een prachtterm: ontschuldigen!
Ik heb dit nu twee keer in mijn leven gedaan: mijzelf ontschuldigen. De eerste keer was toen ik mijn autismediagnose (/-classificatie) kreeg en de tweede keer was heel recent, nadat ik mijn blog schreef over seksualiteit en intimiteit.
Het gaat hier niet over mezelf ‘verontschuldigen’ want ik vraag geen begrip van de omgeving. Nee ik pleit mezelf vrij van wat ik deed of juist niet deed, dat is iets heel anders.
Graag deel ik met jullie wat – vooral het afgelopen jaar – mij heeft gebracht en hoe ver ik nu ben in mijn late leven met autisme.
Toen ik nu zo’n 15 jaar geleden op grond van een uitvoerig diagnostisch traject werd ingedeeld in de grote wereld van mensen met autisme (toen nog asperger), beleefde ik dat als een ‘ontroerende bevestiging van mijn onschuld’ (zie bv mijn interview met het maandblad Plus met in dat blog het laatste deel (2009) uit een reeks ‘Autisme een leven lang’ van de NVA: ‘Het inzicht kwam met de jaren’). Het belangrijkste fragment uit deze aflevering (waar ik samen met Rens in beeld kom) is te vinden bij de NVA.
Het drong toen tot mij door dat ik niet schuldig was aan al mijn haperingen en onhandigheden. Dat was een enorme bevrijding want datgene waarvoor ik vanaf dat moment mezelf kon ‘ontschuldigen’ was ook onderdeel van/verklaarbaar door mijn autisme. Dat bleek aan de andere kant een levenslang vonnis waardoor ik ook in een rouwproces terecht kwam omdat ik mijn kwetsbaarheden op het gebied van sociale intuïtie vooral moest erkennen en accepteren (en ermee leren dealen).
Toen ik onlangs (najaar 2023) werd uitgenodigd om een vragenlijst over mijn seksualiteit in te vullen begon het bij mij wat te kriebelen: er werd niet gevraagd naar wat ik daarbij juist echt belangrijk vond. Al piekerend kwam ik toen tot mijn blog ‘Seksualiteit en intieme communicatie‘ waarmee ik eigenlijk de onderzoekers van dat project wilde wijzen op aspecten van intimiteit die in dat project onderbelicht bleven. Een constructief bedoelde bijdrage, dus, want ik heb heel veel waardering voor die onderzoekers van het NAR!
Met het uitschrijven van mijn ideeën bewees ik mezelf, zo bleek eigenlijk pas achteraf, een hele grote dienst! Ik was mijn eigen psychotherapeut en legde enkele kwetsbaarheden van mijn autisme bloot die mij belemmerden in een bevredigend intiem seksleven. Ik kon er ineens woorden voor vinden en daarmee kan ik er verder mee. Natuurlijk is dit een onderwerp waarover ‘men niet spreekt’, maar ik vind het zo belangrijk om dit tot op zekere hoogte nu juist wel te doen omdat ik denk dat hetgeen ik beschrijf, niet exclusief voor mij geldt. Door de relatie te leggen tussen proprioceptie, interoceptie en alexithymie kom ik tot de kern van mijn geremdheid. In die blog schreef ik o.a.:
“Intimiteit vraagt om intuïtie, zonder woorden aanvoelen of aangeven wat je fijn vindt. Als je autisme hebt, kan je daar moeite mee hebben (…) mensen met autisme zijn vaak kwetsbaar in de zogenaamde proprioceptie “het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen” en interoceptie “het vermogen (…) om prikkels van binnenuit het eigen lichaam waar te nemen“. Daarnaast speelt alexithymie nog een belangrijke rol: “moeite hebben met herkennen, onderscheiden en/of benoemen van eigen gevoelens.”.
Eenvoudiger gezegd: je één voelen met je lichaam, aanvoelen wat jouw lichaam jou vertelt, welke bewegingen fijn zijn, welke bewegingen ‘passen’ bij die van de ander en hoe je die uitvoert en hoe je die overdraagt. (…) Signalen vanuit je eigen lichaam (prikkels) komen soms niet of slecht door, waardoor je belemmerd wordt in het beleven van fijnmazige prikkels die aangeven dat je opgewonden wordt (en naar een orgasme stijgt). En dan heb ik het nog maar alleen over het eigen lichaam. Optimaal gezien, zou je ook in wederkerigheid met je sekspartner moeten aanvoelen wat die ander fijn vindt en wat er met die ander gebeurt. (…) Het loslaten van ‘het hoofd’ is voor veel mensen met autisme een probleem, zeker als je het samen (of: alleen) gezellig wilt maken.”
Ik weet nu dat ik er niet schuldig aan ben dat ik relationeel gesproken niet verder ben gekomen dan waar ik gekomen ben. Mijn rouwproces na me dat te realiseren, zal kort zijn want de opluchting van mijn onschuld weegt nu veel zwaarder dan de gemiste kansen. Ik hoop dat deze bijdrage voor andere mensen met autisme mogelijk óók herkenbaar (en wèl tijdig bespreekbaar) kunnen zijn!
Nu ervaar ik veel meer een gevoel van blijdschap en bevrijding: nu is de weg vrij voor een behoorlijke stap in mijn zelfacceptatie. Daarbij komt dat enkele recente sessies met een coach (zie mijn blog over de nieuwe bril) mij ook een stap verder hebben geholpen: ik weet nu hoe ik mezelf kan bereiken, op mezelf kan en wil terugvallen en kan aanvaarden dat ik als pittige en kritische dame wat primair kan reageren waardoor ik misschien ook wel eens wrevel oproep door mijn spontane en mogelijk wat directe uitingen van teleurstelling, maar dat mag! Als we maar in contact blijven!
Wat ik ook belangrijk vind om aan te geven, is dat mijn weg er eentje is van omwegen maar ook van versnellingen, zijpaden, ingrijpende gebeurtenissen, beslissingen en inzichten en soms weer stappen terug. De ontwikkelingen hebben geen vaste volgorde (lineair) het is veel meer een samenloop van al dan niet ‘afgedwongen toevalligheden’ die maken dat ik me nu de troste eigenaar kan noemen van het basis-diploma ‘Laat leren leven met autisme’. Zoals dat met diploma’s gaat: nu komt de toepassing van het ‘geleerde’ in de praktijk. Ik houd jullie natuurlijk op de hoogte, maar mijn vertrouwen groeit 💙🍀.