Bovenstaande foto heb ik genomen van een van de laatste doorzetters uit mijn tuin: deze Hebe bloeide, net als de Fuchsia daarachter, nog tot ver in november!! Nu verdwijnt hij langzaam in de nattigheid van december. Ik hoop dat hij volgend jaar weer terug komt, net als de dagen waar we nu middenin zitten.
Hoor ik er niet bij?
Rond deze tijd ben ik altijd al heel dwars geweest: al die poppenkast rond die ellendige ‘feestdagen’ is voor mij elk jaar weer aanleiding om af te geven op dat collectieve gedoe waarin de wereld zich samen lijkt te ballen rondom gezelligheid en samen. Ik geef daarbij vooral af op de kortzichtigheid waarmee geen rekening wordt gehouden met mensen die deze dagen helemaal niet als een feest ervaren en die bovendien helemaal niet vanzelfsprekend ‘samen’ zijn. Dat blijft voor mij tenminste een jaarlijks terugkerende uitdaging…
Hypocrisie?
Ik ben daar zo star in dat ik weiger om berichten waarin fijne feestdagen worden gewenst, te ‘liken’ op sociale media en per mail reageer ik vrijwel elke keer met een uiting van mijn frustraties. Niet echt vriendelijk, dat weet ik, maar waarom worden dergelijke wensen dan niet wat ‘inclusiever’ gedeeld? Bijvoorbeeld door het te hebben over decembertijd, of over ontspanning vinden in deze weken waarin de samenleving op een laag pitje gaat (bizar: oorlogen worden juist opgevoerd, maar daar heb ik het nu niet over). Ik voel me er op de momenten waarop ik weer zo’n feestwens krijg ‘weer niet bij horen’ want die boodschap past mij niet. Nu weet ik dat ik ermee moet dealen, maar mijn opstartmodus – die vaak al in november begint – moet uit mijn tenen komen. En als die kerstdagen voorbij zijn, krijg je nog een keer zo’n gedoe met dat hypocriete ‘gelukkig nieuwjaar’ wensen.
De verbindende waarde van rituelen
Ik had het gezellig: de eerste kerstdag kwam op mijn initiatief een vriendin eten en de tweede kerstdag kwam een setje vrienden min of meer spontaan op de thee met geïmproviseerde overloop naar een borrel en een hapje. Natuurlijk kon ik mijn frustraties weer even niet stilhouden. Waarop mijn eerste dag mee-eter reageerde met ‘houd toch eens op over die feestdagen. Dat weet ik nou wel’. De gasten van de tweede dag reageerden anders. En die reactie heeft mij de ogen geopend en is aanleiding tot deze blog.
Kerstmis is een feest
Kerstmis is ontstaan vanuit een feestelijke gebeurtenis: de geboorte van Jezus. Een feest, dus. Dit alles heeft in de christelijke wereld uiteindelijk geleid tot rituelen waarmee deze feestelijke gebeurtenis jaarlijks wordt gevierd. Gevolgd door de doop een week later: Oud & Nieuw. Rituelen zijn belangrijk voor een gevoel van verbondenheid. Die verbondenheid is het cement waar culturen en samenlevingen op drijven. Daar zonder valt een cultuur of samenleving uit elkaar. Daarvan zijn veel voorbeelden te noemen, niet alleen in de christelijke wereld. Voorzichtig begin ik dat gewoon te accepteren.
Letterlijke opvatting van kerstwensen
Wat daar nog bij komt, is mijn autistische trekje: dat ik de neiging heb om teveel uitingen letterlijk te nemen. Hoe zo wens je mij fijne feestdagen? Ik wil me niet laten dwingen door de wereld om mij heen… Ik zie je anders ook nooit, dus laat die hypocriete wensen (ook met nieuwjaar) maar zitten.
Ik kan dit ook heel anders bekijken en sinds kort dus, ook plaatsen en ervaren. Het kan ook mooi zijn om met rituelen mee te doen. Het gaat helemaal niet om de individuele boodschap, het gaat om de deelname aan een collectief gebruik. Waar je in mee kunt gaan en er daardoor ook deelgenoot van kunt zijn. Op die manier draag je een cultureel erfgoed met je mee. Neem het niet zo concreet, Annemiek. Het is een mooi ritueel waarin je – als je ervoor open wilt staan – ook een collectief soort verbondenheid kunnen geven en ervaren. En dat je ook meent en reserveert voor mensen die je dierbaar zijn, na staan of met wie je een verbondenheid voelt (zoals jullie, lezers). Voor de rest bepaal je zelf wat je doet … of niet doet.
Rituelen als cement voor verbinding
Dus: ik doe mee!
Voor alle lezers van mijn blog deel ik graag mijn wensen voor een mooi, uitdagend jaar met verrassingen en teleurstellingen maar met een mooie balans in gezondheid en tevredenheid!
