Alwéér een blog: ik zit in een stroomversnelling (gaat wel over … hoop ik). Is wel typisch autisme: doorgaan tot ‘het gaatje’… maar ik snap het bijna!!
Het begon met een dilemma: toen ik aan deze blog begon, aarzelde ik tussen het beschrijven van hoe ik van binnenuit een periode beleefde waarin ik in de put zat (om van me af te schrijven) of leg ik juist de nadruk op hoe ik erop terugkijk als ik mij daar (bijna) weer uit heb geworsteld? Ik kies voor het laatste, want daar hebben zowel de lezers als ikzelf meer aan. Maar daarbij ga ik niet voorbij aan hoe ik mij voelde, want ik ging diep…
Eigenlijk is in mijn laatste paar blogs, en dat begon met mijn inzichten over wederkerigheid, maar ook in mijn ideeën over identiteit en zelfstigmatisering, al wel te lezen dat ik in een proces zit waarin ik in wisselende mate ongelofelijk worstel met mezelf. Ik weet niet wie er overblijft als ik ophoud met mijn eigen onzekerheid rond het leven met autisme te verstoppen. En stop met net doen alsof ik het leven met autisme al onder de knie heb? Mijn psychotherapeut zei eigenlijk al dat ik meer moest werken aan verbinding zoeken via ‘self disclosure’: mezelf meer bloot geven. Maar hoe doe je dat in vredesnaam (zonder teveel risico’s)?
Het begon ermee dat ik me realiseerde dat een van mijn ‘kwaliteiten’: attent zijn voor anderen, zie mijn blog wederkerigheid, er in wezen anders uitziet dan ik zelf altijd dacht.
Daarnaast blijken mijn blogs bij andere vrouwen met autisme veel herkenning op te roepen; dat is iets waar ik zeker blij van word want daar doe ik het o.a. voor. Maar beide inzichten maken mij onrustig omdat ik me realiseer dat ik eigenlijk meer autisme in me heb dan ik wil weten (zie mijn blog over ‘autisme, stigma en identiteit‘) en dat ik met mijn geschrijf eigenlijk mezelf vanaf een afstand bekijk; als toeschouwer van mijn leven. Ik ben bang dat ik in een live contact die afstand vasthoud en de herkenning en begrip waar we over en weer zoveel behoefte aan hebben van een afstand blijf bekijken. Ben ik dan zo bang om mezelf in al mijn kwetsbaarheid te laten zien? Of kan ik het sleuteltje naar de ‘binnenkant’ niet vinden? Ik krijg mijn vinger daar maar niet achter.
In elk geval vind ik het ‘veiliger’ om over mijn autisme te praten met een betrokken iemand (maar die zelf geen autisme heeft) en die zich voor mijn verhaal interesseert. Maar dan hoef ik mijn autisme niet te ‘doen’, als je begrijpt wat ik bedoel. Ik kan het lekker vanaf een afstand rationeel beschrijven. Ik geef ook makkelijk presentaties waarin ik – voor de toehoorders – tamelijk persoonlijke belevingen deel waarmee ik mijn autisme illustreer. Maar … wéér beschouwend. In een sombere stemming voel ik mij heel onveilig als ik daar iets van laat zien, aan wie dan ook… Ik heb daar nu bewust een beetje voor gekozen, maar ik voel mij dan toch zwak en kwetsbaar (falen..).
Vaak lees ik dat mensen met autisme zich zo fijn en gehoord voelen als ze anderen met autisme spreken of lezen. Ik vrees dat ik me laat remmen doordat ik te midden van ‘lotgenoten’ geen duidelijke positie kan vinden. Ik ben dan gewoon één van hen en wil me graag (veilig) kunnen onderscheiden met een bepaalde rol. Die rol zoek ik overal (niet perse tussen lotgenoten, dus). Wat is dat toch?
Ik heb ook het akelige gevoel dat ik weer helemaal terug ben in de sombere periodes die ik in mijn vorige woonplaats zo vaak had. Ik voelde mij er niet bij horen, of ging er vanuit dat ik er niet bij hoorde (maar wist niet hoe dat dan te toetsen zonder mezelf juist buitenspel te plaatsen). Of blijf ik er zelf buiten staan? En is dit de ‘rode draad’ in mijn leven: ik weet niet hoe ik mezelf kan zijn? Hoe ik vanuit mezelf verbinding kan/mag/durf te maken met een ander?
Ik heb al ruim een week heel vervelende kramp in mijn darmen; niet continu maar bij vlagen. Dat is begonnen vanaf het moment dat ik mij realiseerde dat mijn primaire drijfveer in mijn leven is ‘erbij horen’. En dat ik daar heel ver in ga.
Mijn lichaam vertelt mij dus iets! Misschien is het erbij willen horen de verkeerde route?
Als ik maar even wat spannende situaties tegenkom waar ik me geen raad mee weet, zoals ongebreideld gebruik van een groepsapp, dan raak ik in de stress. Maar ook als ik een vriendin uit een ander deel van NL bel en die wil stoppen omdat er een buurvrouw voor de deur staat, voel ik mij afgewezen. Wat moet ik nu? Die buurvrouw kan ze toch geregeld zien? Omdat ik niet weet of ik dat ‘normaal’ moet vinden raak in in de stress. Ben bang het precies verkeerd aan te pakken en dan weer onvriendelijk of narrig over te komen. Zo zijn er nog legio voorbeelden waarin ik niet weet hoe te reageren.
Ik ben er eigenlijk van overtuigd dat ik in de kern gewoon een heel saai en oppervlakkig persoon ben die voor niemand enige betekenis heeft. En die vaak ook nog heel narrig is en maar blijft zoeken naar zichzelf…. Blijft er, als ik mijn camouflagepak uittrek, niets anders over dan een ontevreden sippend mens dat iedereen van zich verwijdert? Maar waar is mijn vrolijke, warme, gastvrije, creatieve en humoristische kant dan gebleven?
Misschien moet ik toch weer ‘capituleren’ en gaan starten met mijn antidepressiva; toen ik die gebruikte was ik aanzienlijk relaxter. En ik sliep beter. De uitslag van mijn slaaponderzoek gaf mij weinig houvast, behalve dat ik er op een andere manier mee aan de slag moet. Ik ben bijna al zover dat ik de huisarts ga vragen om mijn pillen maar weer te mogen starten (dat had de huisarts zelf al voorgesteld), maar dat wordt door de slaaponderzoeker afgeraden. Sta ik mezelf toe om te accepteren dat ik een hulpmiddel mag gebruiken om mij iets beter te voelen?
Eerst ga ik proberen om bijstand te zoeken via Acceptance en Commitment Therapy (ACT). Dat is een combi van gedragstherapie, het leren accepteren van dingen die niet te veranderen zijn en mindfulness; al met al een mooi vervolg op de al beproefde Cognitieve Gedragstherapie waar ik zo lovend over ben. Ik denk daar al langer over, maar een ACT-behandelaar vinden in mijn regio (ruim genomen) is niet eenvoudig. Ik heb hier & daar informatievragen uitgezet… maar echt storm loopt dit nog niet.
Ja, mijn vrijwilligerswerk wordt zeer gewaardeerd, dat wel. In die situaties hoor ik ‘er’ in zekere zin ook wel bij. Maar zie ook mijn vorige blog: dat is ook niet gegarandeerd… Ik wil gewoon als mens, intrinsiek, gewaardeerd worden. Ik ben daar voor mezelf buitengewoon slecht in. Maar waarmee kan ik overtuigd worden dat ik gewaardeerd word? Ik krijg op gezette tijden mooie mails, kaarten en bonnen als dank voor mijn inzet. Rupsje-nooit- genoeg… Moet ik beginnen met mijn eigenwaarde op te krikken (dat zal best)?
Mijn allergrootste mislukking speelt momenteel weer een grote rol: dat er niemand is die voor mij heeft gekozen. Misschien zat die kans er wel in, maar ik heb – uit angst – het zelf altijd afgehouden. Het is dus niet gewoon pech voor mij dat ik dat dekseltje niet bij mijn potje heb gevonden; nee het ligt aan mezelf. En daar word ik dus heel droevig van. Iemand die mij al erg lang kent, noemde het onlangs nog ‘dwangmatig’ dat ik mijn situatie op dat punt nog steeds niet geaccepteerd heb. Dat helpt mij ook niet echt verder.
Maar eenzelfde angst maakt dat ik ook het directe contact met een ‘lotgenoot’ best wel spannend vind. Vanuit het ivoren torentje van mijn website ben ik veilig, maar in de klei? Durf ik mij niet kwetsbaar te tonen? Misschien wordt het tijd om maar eens ‘in het diepe’ te springen? Of heeft het te maken met het gegeven dat ik daar geen duidelijk gemarkeerde rol in kan nemen en me moet overleveren aan dezelfde onzekerheid die ik altijd ervaar in sociale situaties?
Mijn grote angst is om, zoals ik in een eerdere blog over laat met lef leren leven met autisme ook al schreef, mijn camouflagepak af te leggen en me dan te realiseren dat er niemand overblijft of dat ik daarmee het risico loop op afwijzing? Als allemaal kleine snippertjes die door de licht dwarrelen: mooie kleuren en leuk om naar te kijken, maar je kunt er niets mee… Dat doet dan even denken aan confetti, maar het zijn toch echt wel losse snippers.
Mijn psychotherapeut, de cognitieve gedragstherapeut, adviseerde mij als ik weer in een negatieve spiraal zat om het ‘gewoon’ te laten gebeuren. Je zakt dan misschien nog een stukje dieper, maar je komt vanzelf wel weer boven. En dan kun je ervan leren … Nu heb ik het gevoel dat ik de bodem wel ongeveer heb bereikt, dat geeft ook wel weer een zekere rust. Nu weer omhoog klauteren…
Vooralsnog ben ik ervan overtuigd dat veel mensen uit mijn kennissenkring als ze dit lezen zullen zeggen dat mijn gedachtegang niet klopt. Dat loopt dan parallel aan wat mijn behandelaar mij probeerde te leren, nl. dat ik de gedachten die mijn gevoelens verklaren, niet op werkelijkheid en validiteit heb getoetst. En dat de werkelijkheid waarschijnlijk anders in elkaar steekt dan ik denk.
Dat het echt niet aardig lijkt dat iemand voor een buurvrouw kiest terwijl ik nou net een spontaan initiatief neem om te bellen, maar dat dit niets over mij zegt. Of dat iemand van het tennisclubje ervoor kiest om in te vallen bij een ander clubje, echt niet overloopt van trouw aan eerdere afspraken. Dat heeft niets met mij te maken. En, die dingen gebeuren aan de lopende band: ik moet ze niet zo groot en alles overheersend laten worden, het is niet 100% of 0%.
Zonet realiseerde ik mij dat ik mijn manier van ‘verbinding’ maken met een naaste ook op mijn manier goed kan doen. Zo doe ik het, dus. Doen anderen die het op intuïtie doen, het dan altijd zo goed? Laat ik het maar rationeel bedenken. Ik leer dat van mezelf te accepteren: die manier is ook goed, al heb ik meer denktijd nodig…
Ik weet dus niet direct hoe ik op situaties moet reageren. Misschien gewoon: niet reageren? Ik ben alleen erg slecht in onzekere situaties, dan maar meer denktijd nemen … blijven trainen, zei mijn therapeut. Ennuh, wat dacht je van die zegeltjes? Of, anders gezegd, van luisteren naar de ‘energetische laag’ (Vera Helleman, De kracht van autisme, 2020)? Volgens mij kan ik een antwoord vinden via ACT. Heb zojuist een interessante website gevonden, met blogs uit het ‘dagelijks leven’: ACT in actie (dankzij mijn vroegere therapeut!). Ik ga ze allemaal lezen, een aanrader!
Dit ‘project’ wordt dus vervolgd, want ik wil verder!
Laat (met lef) leren leven met autisme … blijft een hele klus! Toch zie ik wel licht aan de andere kant van de tunnel. Misschien leer ik het toch nog wel om mezelf te belonen met confetti?